PHÁC ĐỒ CHẨN ĐOÁN BỆNH PHỔI MÔ KẼ
Bệnh phổi mô kẽ (BPMK) là một hội chứng thường gồm những biểu hiện sau:
– Khó thở khi gắng sức tăng dần theo thời gian hoặc ho khan kéo dài.
– X-quang hoặc CTscan ngực có tổn thương mô kẽ nổi bật.
– Bất thường về chức năng hô hấp điển hình là rối loạn thông khí kiểu hạn chế.
– Triệu chứng hô hấp kết hợp với bệnh lý khác, như bệnh mô liên kết.
NGUYÊN NHÂN BỆNH PHỔI MÔ KẼ:
Có nhiều cách tiếp cận và phân loại BPMK, xu hướng hiện nay, các nhà lâm sàng thường tiếp cận BPMK theo hướng sau:
1. Bệnh phổi mô kẽ có nguyên nhân: chủ yếu liên quan đến thuốc (chú ý rằng rất nhiều loại thuốc có thể gây VPMK), nghề nghiệp, môi trường tiếp xúc, đặc biệt là bụi hữu cơ, vô cơ, hóa chất, tia xạ, protein động vật (chim, két, …), và viêm phổi dị ứng.
2. Phần lớn bệnh phổi mô kẽ chưa rõ nguyên nhân bao gồm: sarcoidosis, Histocytocys X ở phổi, bệnh xơ hóa phổi vô căn (idiopathic pulmonary fibrosis, IPF), bệnh xơ phổi kết hợp với bệnh mô liên kết như lupus ban đỏ hệ thống (systemic lupus erythematosus, SLE), thấp khớp (rheumatoid arthritis, RA), xơ cứng bì (scleroderma).
Môt số bệnh lý hoăc hôi chứng đăc biệt:
– Broncholitis obliterans (BO) +/- viêm phổi tổ chức hóa (Broncholitis Obliterans Organizing Pneumonia, BOOP)
– Viêm phổi tăng eosinophile.
– Lymphangioleiomyomatosis (LAM).
– Alveolar proteinosis.
– Viêm mạch máu phổi (Pulmonary Vasculitis): Wegener’s granulomatosis, hội chứng Churg-Strauss.
– Hội chứng xuất huyết phế nang lan tỏa (Diffuse Alveolar Hemorrhage, DAH): lâm sàng điển hình gồm ho ra máu, thiếu máu, tổn thương phế nang lan tỏa và suy hô hấp tiến triển thường cần đến thông khí nhân tạo:
+ Viêm mạch máu phổi.
+ Bệnh collagen về mạch máu.
+ Thuốc: cocaine, amiodarone, nitrofurantoin, bất kỳ loại thuốc độc tế bào (Bleomycin, Methotrexate, Procarbazine, Busulfan, Mitomycin, carmustine…).
+ Hội chứng Goodpasture.
+ Hemosiderosis phổi vô căn.
